Omstreden moderniteit

Over de gemeenplaats “Dat is niet meer van deze tijd”

Dit boek verscheen in 2016 bij Uitgeverij Wilde Raven (Nijmegen/Arnhem). De uitgeverij bestaat niet meer, het boek is – behalve antiquarisch – niet meer verkrijgbaar. De tekst is hieronder per hoofdstuk te lezen.

 

“Denying God’s authority in political life is a shorthand phrase for making politics safe for human beings doomed to unending disagreement and conflict.” [Michael Walzer, ‘Drawing the Line: Religion and Politics’, in Soziale Welt, 49(1998), blz.305]

Inhoudsopgave

Verantwoording en Inleiding

1 | Wat vooraf ging …

1.1 Het monarchisch beginsel | 1.2 Het verlangen ‘modern’ te zijn | 1.3 De cultus van het heden | 1.4 Moderniteit als omstreden begrip | 1.5 Modernisering van de beschrijvingen (van moderniteit)

2 | Beschrijvingen van de maatschappij

2.1 De maatschappij is het geheel van haar beschrijvingen | 2.2 De veelheid van beschrijvingen van de maatschappij | 2.3 Ervaringsverhalen | 2.4 Praktisch gerichte deelbeschrijvingen | 2.5 Totaalbeschrijvingen van de maatschappij | 2.6 Stichtingsverhalen | 2.7 Afsluitende stelling

3 | Onenigheid en wezenlijk omstreden begrippen

3.1 De monarchische problematiek van strijd en oordeel | 3.2 Verticalisering van horizontaliteit | 3.3 De kenmerken van ‘wezenlijk omstreden begrippen’ | 3.4 De inzet van ‘wezenlijk omstreden begrippen’ | 3.5 Tussen erkenning van onenigheid en strijd op leven en dood

4 | Politieke antwoorden op de goedsdiensttwisten

4.1 Het stichtingsverhaal van de godsdiensttwisten | 4.2 Het autoritaire model | 4.3 Tolerantie | 4.4 Godsdienstvrijheid | 4.5 Vrijheid van godsdienst en laïciteit | 4.6 Besluit: beschrijvingen van verwereldlijking

5 | Pleidooi voor anachronisme

5.1 Van tijdsordening naar ruimtelijke ordening | 5.2 Waarover gaat de strijd in de moderniteit? | 5.3 Erkenning van onenigheid | De moraal van het verhaal …